toksik şok sendromu ne demek?

Toksik Şok Sendromu (TSS), genellikle Staphylococcus aureus (stafilokok) bakterisinin neden olduğu nadir fakat hayatı tehdit edebilen bir enfeksiyondur. Bazen Streptococcus pyogenes (streptokok) bakterileri de TSS'ye yol açabilir.

Nedenleri:

TSS'nin en sık nedeni, yüksek emiciliğe sahip tamponların uzun süre kullanılmasıyla ilişkilendirilmiştir. Ancak TSS sadece tampon kullanan kadınlarda görülmez; cilt enfeksiyonları, cerrahi yaralar ve doğum sonrası enfeksiyonlar da TSS'ye neden olabilir. Bakteriler, vücuda girdikten sonra toksinler salgılayarak bağışıklık sistemini aşırı uyarır ve bu durum TSS'nin belirtilerine yol açar.

Belirtileri:

TSS'nin belirtileri aniden ortaya çıkabilir ve hızla kötüleşebilir. Başlıca belirtiler şunlardır:

• Yüksek ateş (https://www.nedemek.page/kavramlar/yüksek%20ateş)
• Düşük tansiyon (https://www.nedemek.page/kavramlar/düşük%20tansiyon)
• Güneş yanığına benzer döküntü (https://www.nedemek.page/kavramlar/döküntü)
• Kusma (https://www.nedemek.page/kavramlar/kusma) ve ishal
• Baş ağrısı (https://www.nedemek.page/kavramlar/baş%20ağrısı)
• Kas ağrıları
• Bilinç bulanıklığı veya oryantasyon bozukluğu
• Nöbetler (https://www.nedemek.page/kavramlar/nöbet)
• Organ yetmezliği (böbrek, karaciğer, akciğer)

Teşhis ve Tedavi:

TSS teşhisi, belirtiler, fiziksel muayene ve laboratuvar testleri (kan kültürü, idrar tahlili, vb.) ile konulur. Tedavi, hastanede yoğun bakım ünitesinde yapılır ve genellikle şunları içerir:

• Antibiyotikler (https://www.nedemek.page/kavramlar/antibiyotikler) (bakteriyel enfeksiyonu tedavi etmek için)
• Sıvı tedavisi (kan basıncını yükseltmek ve dehidrasyonu önlemek için)
• Kan basıncını yükseltici ilaçlar
• Oksijen tedavisi (https://www.nedemek.page/kavramlar/oksijen%20tedavisi) veya solunum desteği
• Böbrek yetmezliği durumunda diyaliz (https://www.nedemek.page/kavramlar/diyaliz)
• İmmünoglobulin (bağışıklık sistemini güçlendirmek için)

Önleme:

TSS riskini azaltmak için alınabilecek önlemler şunlardır:

• Tampon kullanıyorsanız, sık sık (4-8 saatte bir) değiştirin.
• Gece boyunca tampon kullanmaktan kaçının veya daha düşük emiciliğe sahip tamponları tercih edin.
• Alternatif olarak hijyenik pedler kullanın.
• Cilt enfeksiyonlarına veya yaralara dikkat edin ve temiz tutun.
• Ameliyat sonrası yara bakımına özen gösterin.

TSS, erken teşhis ve tedavi ile hayat kurtarıcı olabilir. Belirtileri fark ederseniz derhal tıbbi yardım alın.